Livinglab ‘Gelijke Onderwijskansen en Inclusie’

Een living lab is een dynamische, inspirerende en levensechte omgeving waar leren, innoveren en onderzoek plaatsvindt. De kracht zit in de intensieve samenwerking tussen verschillende deskundigen en experts op het gebied van onderwijs en zorg (leerkrachten, schoolleiders, kwaliteitscoördinatoren, onderwijsondersteuners, zorgmedewerkers, onderzoekers, studenten, kinderen en hun ouders) in een levensechte omgeving (op school of in de klas). Door middel van co-creatie wordt aan collectieve kennis gebouwd die toegankelijk is voor de regio, ouders en huidige en toekomstige professionals. 

Gelijke onderwijskansen en inclusie staan hoog op de landelijke onderwijsagenda. Onlangs publiceerde de overheid twee documenten waarbij het belang en de urgentie voor inclusief onderwijs wordt opgevoerd: ‘Contouren werkagenda route naar inclusief onderwijs’ (2023) en het beleidskader ‘Met elkaar voor alle kinderen en jongeren werken aan een inclusieve leeromgeving’ (2024). In de regio Zuid-Limburg, net zoals in de rest van Nederland, vormt het bieden van inclusief onderwijs op de thuisnabije school voor basisscholen een steeds grotere uitdaging. Het Living Lab GO&I-LL ondersteunt scholen van MOVARE bij de realisatie van inclusief onderwijs binnen drie innovatie themalijnen: Inclusieve Omgeving, Technologie, en Gezondheid en Vitaliteit.

Deze drie innovatie communities introduceren innovatieve inclusieve aanpakken (b.v. Partnering for Change) en ontwikkelen en integreren nieuwe tools die inclusie, participatie, erbij horen, gezondheid en vitaliteit van kinderen bevorderen. Dit gaat gepaard met het bevorderen van de deskundigheid van alle professionals die betrokken zijn bij het proces. 

1. Inclusieve Omgeving 

De innovatie themalijn Inclusieve Omgeving richt zich op het optimaliseren van de sociale, fysieke en organisatorische schoolomgeving om gelijke onderwijskansen en inclusie op de thuisnabije school te bevorderen. Het centrale innovatievraagstuk van deze themalijn richt zich op het creëren van inclusieve leeromgevingen op school door middel van zowel kleine als grote innovaties.  

Wat valt er onder deze themalijn?

• Het genereren van nieuwe kennis, inzichten en strategieën over de bevorderende en belemmerende omgevingsfactoren. Dit beschouwen we als ‘incrementele’ innovatie (doen wat we doen maar dan beter). Bijvoorbeeld: studenten van ergotherapie en de Nieuwste PABO maken een contextanalyse en bespreken samen wat het leerproces bevordert of belemmert. Ook bedenken ze strategieën om de omgeving inclusiever te maken. Voor inspiratie en meer informatie klik hier.

• Het Implementeren van een innovatieve aanpak zoals Partnering for Change (P4C) is een veelomvattende onderwijsinnovatie. P4C is een samenwerking tussen school/ leerkracht en een P4C-ergotherapeut in de klas. De basisschool en de P4C- ergotherapeut ontwikkelen in co-creatie nieuwe strategieën waar alle kinderen in de gehele klas baat bij hebben. De P4C expert heeft de hbo-bachelor opleiding voor ergotherapie gevolgd en aanvullende trainingen ten aanzien van de P4C aanpak gedaan.
  Voor inspiratie en meer informatie over Partnering for Change klik hier. GO&I-LL i-community inclusieve omgeving is ook aangesloten bij een internationaal netwerk, in het bijzonder partners uit Zweden (JIP4L netwerk).  
  
  

2. Technologie 

De innovatie themalijn Technologie is gewijd aan het succesvol implementeren van technologie in het basisonderwijs ter bevordering van inclusie en participatie van leerlingen. Het centrale innovatievraagstuk van deze themalijn verkent hoe technologie het leerproces van leerlingen kan ondersteunen, hun leerprestaties kan verbeteren en leraren kan helpen hun onderwijspraktijk te verbeteren. Denk hierbij aan de ondersteunende rol van technologie bij didactiek, klassenmanagement en zicht op ontwikkeling. De integratie van technologie in onderwijs kent vele neveneffecten, zoals het aanwakkeren van een interesse voor bèta c.q. wetenschap & technologie en mogelijkheden om het onderwijs effectiever, aantrekkelijker en efficiënter te maken. Ook binnen dit innovatiethema wordt gewerkt aan zowel kleine als grote innovaties.  

Wat valt er onder deze themalijn?  

• Innovaties betreffen bijvoorbeeld kleinschalige experimenten op 1-3 scholen. Bijvoorbeeld waar studenten (b.v. minor Desiging Future Care van Zuyd – Academie voor Ergotherapie) en collega’s samen met de leerkrachten en kinderen binnen de onderwijscontext sociale robotica ingezette om de ontwikkeling van sociaal emotionele en/of communicatieve vaardigheden van leerlingen te bevorderen. Voor inspiratie en meer informatie klik hier. 

• Een veelomvattende innovatie binnen deze themalijn is het Techlab Parkstad waar meer dan 30 MOVARE-scholen aan deelnemen. Bij het Techlab Parkstad worden leerlingen en leerkrachten ondergedompeld in de zeven werelden van wetenschap en technologie, waarbij er een sterke focus ligt op duurzaamheid. Het TechLab sluit aan bij het curriculum en het kerndoel-dekkende leerstofaanbod van de basisscholen, zodat leerlingen over de nodige voorkennis beschikken om in het Techlab aan de slag te gaan. Na het bezoek krijgen scholen verrijkende en verdiepende opdrachten en materialen mee om op school nog een aantal weken aan te werken. 

3. Gezondheid en Vitaliteit

De innovatie themalijn Gezondheid en Vitaliteit is gericht op het bevorderen van vitaliteit en een gezonde leefstijl onder medewerkers en leerlingen. Door het vergroten van kennis, het optimaliseren van vitaliteitsvaardigheden en het bijstellen van attitudes op het gebied van vitaliteit en welzijn, kunnen we bestaande initiatieven op het gebied van bijvoorbeeld voeding versterken. Ook willen we tot duurzame gedragsverandering bij leerlingen en medewerkers komen. Door in de praktijk van alledag ander gedrag te laten zien, kunnen leerlingen en leerkrachten positieve ervaringen opdoen die nodig zijn om tot een attitude verandering te komen. Binnen dit innovatiethema wordt tevens gewerkt aan zowel kleine als grote innovaties. 

Wat valt er onder deze themalijn?

• Innovaties betreffen bijvoorbeeld kleinschalige experimenten op enkele scholen waar studenten (b.v. minor Create balance van Zuyd – Academie voor Fysiotherapie) en collega’s samen met de leerkrachten en kinderen binnen de onderwijscontext verkennen hoe de invulling van buitenschoolse tijd geoptimaliseerd kan worden.  
• Een ander voorbeeld is het vinden van een innovatieve oplossing om gezondheid te bevorderen en passend gezond gedrag bij kinderen te faciliteren. Studenten van de Nieuwste Pabo voeren samen met de leerkrachten en kinderen een scan uit op basis van kengetallen. Vervolgens vertalen ze de uitkomst hiervan naar activiteit die gericht zijn op het bevorderen van gezondheid.
  

Bekijk een presentatie over een living lab via deze LINK.